Patentler ve Özgür Yazılımın Yaptırım Gücü Üstüne

0
FZ
Dünyanın en büyük e-öğretim yazılımı firmalarından Blackboard, geçen sene bir patent almış ve bunu aldıktan kısa bir süre sonra hemen rakiplerinden birine dava açmıştı. Söz konusu patent "çeşitli ders içeriğine erişim için yetkilendirme" gibi çok teknolojik yenilikleri de içeriyordu.

Blackboard'un patent alır almaz dava açması sadece ticari rakiplerini etkilemekle kalmamış aynı zamanda Moodle gibi açık kodlu ve özgür yazılım olarak geliştirilen e-öğretim projelerini de tehdit eder hale gelmişti. Özgür yazılım dünyasının buna tepkisinin ne kadar güçlü olacağı merak konusu idi.
Yazılım Özgürlüğü Hukuk Merkezi bu konu ile ilgilendi ve gerekli hukuki süreçleri başlatarak söz konusu patentin yeniden incelenmesini talep etti.

31 Ocak 2007 tarihinde Newsforge'da çıkan haberden 2 gün sonra, 2 Şubat'ta Blackboard sitesinde bir basın duyurusu yayınladı. Blackboard yönetim kurulu başkanı Michael Chasen imzalı duyuruda e-öğretime yönelik açık kodlu, özgür yazılım projelerine karşı asla olumsuz bir hareket düşünmedikleri ve insanların bunları kullanıp geliştirmeye devam etmelerinin önemli olduğu belirtiliyordu.

Bu örnek vaka muhtemelen bundan sonra ortaya çıkabilecek başka sorunlar için de yol gösterici olacaktır. Hukuki süreçler gerektiği gibi kullanıldığında ve uzmanlar konuya el attığında özgür yazılımların sahipsiz kalmadıklarını görmek sevindirici. Acaba Türkiye'de de benzer vakalar görecek miyiz, ne dersiniz?

Görüşler

0
tekrei
Türkiye'de serbest ve açık kaynak yazılımların lisanslarına uyulmadan kullanıldığını düşünürsek bu tip davaların ne kadar başarılı olabileceğini kestirmek zor.
0
tolgacakiroglu
Söyle birsey sormak istiyorum. Sakin yanlis anlamayin, sadece bilgilenmek istiyorum. Tabiki cevaplar objektif olarak yapilirsa, yani bir tarafa tutmadan yapilirsa daha iyi olur.

Soru: Sizce acik kaynak yazilimlar yazilim sektörünü öldürmüyor mu? Yani bir yerde adamlar o kadar insan calistiriyorlar ve sonucta para ile satiyorlar yazilimlari. Diger tarafta, kodlarini da dagitarak bedava veriyorlar yazilimlari. Bu durum, yazilim sirketlerinin batmasi gibi durumlara yol acmaz mi? Insanlarin bu sektorden gecimlerini saglamasini engellemez mi? Aklima bu sorular takildi.
0
tongucyumruk
Burada ufak bir noktayı atlamayalım, özgür yazılım satımaz diye bir kural yoktur. Özgür yazılımları da diğer yazılımlar gibi satabilirsiniz. Özgür olmayan yazılımlar ile özgür yazılımların farklı olduğu nokta özgür yazılımların size GPL metninde de bahsedilen 4 özgürlüğü sunuyor olmasıdır. Basitçe açıklamak gerekirse, siz bana özgür bir yazılımı satabilirsiniz veya özgür olmayan bir yazılımı satabilirsiniz. Ekonomik anlamda aradaki tek fark benim bana sattığınız özgür yazılımı kopyalayıp dilediğim fiyattan bir başkasına satabilmemdir ve emin olun bu fark size "yazılım sektörünü öldürmek" boyutunda bir zarar vermez.

"Peki bu şekilde para kazanılır mı?" derseniz de bunu RedHat veya IBM gibi firmalara sormanızı tavsiye ederim.
0
prometeus
"Ekonomik anlamda aradaki tek fark benim bana sattığınız özgür yazılımı kopyalayıp dilediğim fiyattan bir başkasına satabilmemdir ve emin olun bu fark size "yazılım sektörünü öldürmek" boyutunda bir zarar vermez."

Peki bu durumda ornegin sizin bana sattiginiz ozgur yazilimi ben baskasina ucretsiz veya dusuk bir fiyata satabilir miyim? Eger oyleyse bu yine nisbeten kucuk olcekli yazilim firmalari icin sorun olusturmaz mi?
0
tolgacakiroglu
1 yil boyunca ugrastiniz, gerekirse geceleri uyumadiniz kafa yordunuz ve yazilimi bitirdiginiz. Sonra kaynak kodlariyla sattiniz. Birisi eline aldi kodlari ve iki uc degistirdi, iki yeni bir sey ekledi ve kendiside satmaya basladi. O kadar emek verdiginiz yazilim, birileri tarafindan 1 ya da 2 gun harcanarak baskalari tarafindan satilmaya baslandi. Ne dusunurdunuz?
0
tongucyumruk
Eğer gerçekten bir yazılımı geliştirmeye geceli gündüzlğ bir yıl harcarsanız o yazılım oldukça profesyonel bir program olduğunu tahmin ederim.

Eğer bir yazılım bu seviyede karmaşıklığa sahipse herşeyden önce birinin alıp kafasına göre 3-5 değişikliği bir günde yapması mümkün değil. İkincisi, sonuçta yaptığı değişiklikleri aynı lisans altında dağıtmak zorunda (Lisans olarak GPL'i tercih ettiğinizi varsayıyorum tabii). Yani siz de ondan yaptığı değişiklikleri alarak kendi dağıttığınız sürüme entegre edebilirsiniz. Yani sizin yazılımınız üzerinde yapılan her değişiklik yine sizin yazılımınıza yarar. Dahası şu ana kadarki örneklere baktığımız zaman insanların tercihinin yazılımı (ve yanındaki desteği vs...) sizden almak yönünde olacağını söyleyebilirim.

Özgür yazılım'ın ekonomik yönü üzerine uzman sayılmam fakat en basitinden geliştirdiğiniz yazılımı modifiye ederek para kazanabilir, yazılımı kodunu kapatıp başka bir marka altında satmak isteyenlere ücreti karşılığında farklı lisanslarla sunabilirsiniz.

Bunlardan daha önemlisi, eğer yazılımınızı özgür bir yazılım olarak geliştirmeye baştan karar verirseniz özgür yazılım dünyasının karşınıza çıkan ve yazılım geliştirme sürenizi 1 yıla uzatan sorunların çoğuna hazır çözümler bulduğunu görebilir ve bu çözümleri kullanarak yazılımınızı çok daha kısa sürede geliştirebilirsiniz. Bu da maliyetlerinizde ciddi bir düşüş demektir.
0
majesty
"Yani sizin yazılımınız üzerinde yapılan her değişiklik yine sizin yazılımınıza yarar."

GPL ile lisanslı ise yazılım özgürdür. Kimsenin değildir. :)

Bir yazılımı canla başla yaptınız ve kaynak kodu ile sattıysanız, sattınız. Artık sizden çıktı, niye sattın derler adama. :)

GPL ile ise o yazılım zaten tektir ve Özgür Yazılım'ın yasal haklarını korumakta Özgür Yazılımcı herkes için bir nevi görevdir, bence.
0
FZ
2007 yılındayız, 30 yılı aşkın süredir, Knuth'un TeX'i yazdığı günlerden bugüne dek pek çok programın kaynak kodu dünya üzerinde paylaşılıyor ve ortaklaşa geliştiriliyor. Son 15 yılda bu gittikçe yüksek bir ivme ile hızlandı. Pekiyi acaba bir yandan da ticari yazılım firmalarının kârları erimeye mi başladı? Oracle, MS, IBM, Sun, vs. gibi firmalar 10 sene önce, 15 sene önce çok daha iyi durumdalar mıydı? Gittikçe zor duruma düşüp daha az kâr etmeye mi başladılar son yıllarda?
0
SHiBuMiGo
Bahsettiğin firmalar çok büyük ölçekte olan, çok büyük nakit kaynakları bulunan ve halen lisans gelirlerinin önemli bir bölümünü kapalı kodlu yazılımlarının lisans gelirleriyle sağlayan firmalar. Dolayısıyla bu firmaları örnek göstererek bir doğrulama yapmak mümkün gözükmüyor. Küçük ölçekli, geliri belki de tek bir yazılımın lisans gelirine bağlı olan yazılım firmaları için açık kod ile gelir elde etmek ve rakipleriyle mücadele edebilmek sürdürülebilir bir durum değil.

Bugün açık kodlu yazılım geliştiren birçok kişi için bu iş halen bir hobi düzeyinde. Geliştiricilerin çok büyük kısmı başka işlerde çalışan insanlar ki bu kişilerin çoğu da kapalı kodlu yazılım geliştiren firmalarda istihdam ediliyorlar. Yani bir anlamda açık kodun gelişimini sağlayan ve onun finansmanını yapan da sürekli tu kaka yapılan kapalı kodlu yazılımlar oluyor.

Bugün bu siteye maddi (yapıyor olduğu hakkında bir bilgim yok sadece tahmin ediyorum ve yapıyor ise mutluluk duyuyorum ve artmasını diliyorum) ve manevi destekte bulunan IBM'in de bu site için sağladığı kaynağın gelirlerinin ne kadarını kapalı kodlu yazılımdan, ne kadarını da açık kodlu yazılımdan elde ettiğini düşünmek gerekiyor.
0
tekrei
Açık kaynak yazılım üreten firmaların büyük çoğunluğu (Türkiye için konuşmuyorum) parasal gelirlerini (elbette yazılımlarını ücretsiz dağıtıyorlarsa) destekten ve özelleştirilmiş yazılımlardan kazanıyorlar. Çoğu firma bu özelleştirilmiş yazılım için iki tip lisans seçeneği sunuyor. Eclipse örneğine bakarsak ücretsiz dağıtılan Eclipse olduğu gibi IBM tarafından her türlü desteğe sahip olan Websphere (sanırım buydu adı) diye bir Eclipse özelleşmiş dağıtımı da parayla dileyen firmalara her türlü destekle satılıyor. Çoğu açık kaynak yazılım üreten firma bu şekilde destek ve özelleşmiş ürünlerle ayakta kalıyor diye düşünüyorum.
0
sadettinpolat2
acik kaynaktan para kazanilir elbet ama ornek olarak verdiginiz firmalar ornek olarak verilecek firma listesinin en sonunda bile yer almayacak/almamasi gereken firmalar. oraclein, ms nin acik kaynakla alakalari yok denecek kadar az. ibm de kendi isine gelen alanlarda acik kaynagi destekliyor ve kullaniyor. en basitinden db2 yu acik kaynak haline getirsin eger gercekten acik kaynaga destek veriyorsa. kendi dusuncem olmakla birlikte eger ms olmasaydi ibm in acik kaynaga zerre onem vermeyecegine inaniyorum. ms karsisinda tutunabilecegi tek dal olarak acik kaynagi gordugunden bugunku destegi saglamaktadir.
0
majesty
Özgür yazılım satılır da satılamaz da...

Yazılımı tedarik etme işlemini satmak olarak nitelendirip, sanki yazılım satılıyormuş gibi görünür ama parasını aldığınız şey o yazılımı parayı verene iletmektir. Aynen yasal olmayan bir şekille "Winblows" kuran bilgisayar teknik servislerini düşünün. Aldıkları para sadece kurma eylemi için. Şimdi onlar "Winblows" mu sattılar?

Yazılım şirketlerine hiç bir şekilde zararı olmaz, sonuçta Özgür Yazılım gönül işidir, GPL'nin sağladığı en temel dört madde göz önüne alınır ise... Gönüllü yapmak var, kendi gönlünü bağlarsın bu işe ya da para için her şey yapılır diyerek yapmadığını bırakmazsın.

Gönül ile ticaret yan yana durmaz. Aşk ve kumar gibidir, bence.
0
bm
Soru: Sizce acik kaynak yazilimlar yazilim sektörünü öldürmüyor mu?

Henuz oldurmedigi acik (FZ'nin yorumu gibi), o insanlarin icinde yeraldigi piyasayi ne sekilde degistirdigi ise daha ilginc bir konu (FZ'nin yorumuna gelen cevaplar gibi). Soyle dusunelim, MS'in IE'yi windowsla bedava vermesi ile, ne bileyim baska bir sirketin ve gurubun sizin tek isiniz olan bir programi acik kaynakli sekilde ortaya cikartmasi arasinda ne fark var? Baska ornek, AT&T Unix'in kaynak kodunu universitelere dagitmasaydi bugun Linux/BSD/Darwin/Solaris kiliginda dolasan sey mi zihin payini alacakti?

Yani bir yerde adamlar o kadar insan calistiriyorlar ve sonucta para ile satiyorlar yazilimlari. Diger tarafta, kodlarini da dagitarak bedava veriyorlar yazilimlari. Bu durum, yazilim sirketlerinin batmasi gibi durumlara yol acmaz mi?

Batmak degil de, islerinin karakterini degistirmek diye dusunelim bunu bence. Uyamayan batar tabii.

Insanlarin bu sektorden gecimlerini saglamasini engellemez mi?

Balki daha zor hale getirip, sektorun besleyebilecegi insan miktarini azaltiyor olabilir. Stallman dahil bir suru insan 'bu isten yuksek hayat standardini saglayacak sekilde gecinmek diye bir hak mi var?' diye cevapliyorlar bunu. Eger bir sinif olarak gelir seviyesi ve maddi gucu dusecekse programacilarin, bu iyi mi olur kotu mu olur sorusu ilginc bir soru aslinda. Ne bileyim Cin'den ucuz ayakkabi gelince topu atan yerli ayakkabici sektoru gibi mi dusunmek lazimdir bunu, yoksa (KMP'den duydum bunu ilk) hesap bilen, surecleri kavrayabilen bir toplum kesiminin maddi (ve dolayli olarak) politik gucunun azalmasi acisindan mi bakmak lazimdir acaba? Hizmetle mutenasip degil insanlarin sesinin agirligi. Malum, koylu yiyecegimizi temin ettigi icin efendimizdir ama gidisat konusunda ahkami zengin esraf keser.

Soyledir veya boyledir demiyorum, icinden bircok soru uretilebilecek bir konuya temas ettiniz heman aklima gelenleri yazivereyim dedim.

0
anonim
Bill Gates'in özgür yazılım için yaptığı "kanser" benzetmesi geldi aklıma. Bazı açılardan geleneksel yazılım üretim ve pazarlama yöntemlerini baz aldığınızda özgür yazılım gerçekten kendi yaşadığı bünyenin yok olmasına yol açan kanser özelliği taşıyor. En azından mevcut sistemde, kapalı kodla yazılım ticaretinin yapılmadığı bir ortamda açık kodlu yazılımlar da yaşayamaz, açık kodla geliştirme yapan programcıları finanse edecek kaynak yaratılamaz.

Farklı bir bakış açısıyla baktığınızda, özgür yazılım yeni bir ekonomi doğuruyor. PHP gibi, Ruby gibi script dilleri açık kodlu yazılımlar olmasalardı bu kadar popüler olup şu an mevcut olan ekonomileri yaratabilirler miydi acaba? Özgür yazılım bu açıdan bir tür evrim, uyum sağlayıp yeni yöntemler geliştirebilenlerin payları artıyor, uyum sağlayamayıp geride kalanların payları azalıyor.
0
FZ
Belki bu konunun detaylarını haberde ismi geçen Software Freedom Law Center için de çalışan ve Mart ayında, İstanbul Bilgi Üniversitesi'nde düzenlenecek olan geleneksel Uluslararası Özgür Yazılım ve Açık Kaynak Günlerine de katılacağı söylenen Eben Moglen'e sormak güzel olabilir, ne dersiniz?
0
pieycpi2
patent matent bunlar türkiye'ye uzak konular. biz sadece "özgür yazılımcıyız hey hey" kısmıyla ilgilenip kendi kendimizi tatmin ediyoruz.

bilgi üniversitesi de özgür yazılım günleri düzenliyormuş. elin oğlu google yapar, windows yapan işte ancak öyle özgür yazılım günleri düzenleriz biz. üstünde "açık kaynak" yazan şekerli sakızı çiğner çiğner dururuz. hiç birşey üretemeyiz. "don't worry be chewy"
0
pieycpi2
"açık kaynakçıyız heyyo hey" tarzı liseli psikolojisinden yazılım işini meslek edinecek halde tartışmalıyız.

adam aşmış python diye bir yazıyor ama google'da çalışmak zorunda kalıyor. veya php diye diye bir dil yazıyor ama yahoo'da sıradan bir eleman olarak çalışmak zorunda kalıyor.

öteki yandan iyki microsoft, sap ve google gibi şirketler var da insanlar yazılım işinin ne kadar ehemmiyetli ve meşaggatli bir iş olduğun farkına varıyor.

ne zaman ki otomobil fabrikaları ürettikleri arabaları beleş olarak dağıtırlar. işte o zaman açık kaynak desteklenmelidir.

açık kaynak ve açık kaynakla üretilmiş yazılımlarla ilgili tek bir diycem söz var: bana uzak allah'a yakın olsunlar. çünkü $ diğerlerinde.
Görüş belirtmek için giriş yapın...

İlgili Yazılar

Herkese Açık Tamamen Türkçe ve Video Destekli Programlama Eğitimi - 2

FZ

Türkiye'de bir ilki gerçekleştiren İstanbul Bilgi Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri bölümü herkese ama özellikle de hevesli ortaokul ve lise öğrencilerine açık, tamamen Türkçe, zengin video destekli bir "programlamaya giriş" ve "bilgisayar bilimleri" dersleri serisi hazırlamaya girişmişti. Bunun 2. bölümü hazır ve bugün yayına girdi. Konuyla ilgili detaylı haberi buradan okuyabilirsiniz.

Amerika yanıyor, Internet ayakta!

larweda

Dün Birleşik Devletlerde meydana gelen terörist olaylar, hem Amerika hayatını ve ekonomisini, hem de Dünya gündemini ve ekonomisini derinden sarstı. Olaylar olurken ve olduktan sonra Amerikadaki sabit ve mobil iletişim şirketleri atyapı kısıtlamalarından tamamen yetersiz kaldılar. Ama internet`i hayatının içinde yaşayan amerika, ciddi bir iletişim aracı olarak e-mail'i kullanmaya devam etti. Ben Amerika'daki haber almak istediğim bütün arkadaşlarıma sadece e-mail ile ulaşabildim. E-mail'e fazla yüklenilmesi de Hotmail, Yahoo gibi yüksek miktarda e-mail servisi veren sunucuların fazla yüklenmesine ve servis verememesine sebep oldu.

Linux Router Projesi Sizlere Ömür (1997 - 2002)

FZ

Linux Router Project isimli proje sizlere ömür. Söz konusu proje 1.44 MB´lık floppy diskete sığan ve `router, access server, thin server, thin client, network appliance´ sistemleri kurup geliştirmeyi çok çok kolaylaştıran bir Linux dağıtımı idi.

Proje sorumlusu ve programcısı haberi verirken karşılaştığı güçlüklerden, IT sektörü ile ilgili sorunlardan, projeye yeterince destek verilmemesinden , vs. şikayet ediyor ve pek çok şeyi sivri bir dille eleştiriyor. Sebep olarak ekonomik nedenleri gösteren programcı Güney Florida´da muslukçuların Sistem Yöneticilerinden daha çok kazanmasını örnek göstererek programcıların geceli gündüzlü kod yazarak harcadıkları korkunç entelektüel çabaların karşılığının pek verilmediğini ve bu sebeple artık bilgisayar işi ile uğraşmaktan vazgeçmeyi düşündüğünü belirtiyor.

Görüldüğü gibi açık kodlu yazılım dünyası da güle oynaya kod geliştiren ve tatmin olmuş bir şekilde geleceğe güvenle bakan yazılımcılardan ibaret değil. Bu tip örneklerin ve eleştirilerin dikkatli şekilde değerlendirilmesinde fayda var. Böylelikle iddialı benzer projelerin benzer kadere maruz kalmasının önüne geçilebilir belki.

Haber maratonu

conan

Tıpkı eski günlerdeki gibi bir haber maratonu yapayım dedim :)
İki release haberi: Fedora Core 2 test 3 ve de Gentoo 2004.1 yayınlandı. Mirrorlara saldırın ;)
Cisco ve Ericsson VOIP üzerine çalışmak icin işbirliğine karar vermişler. Birlikte Network şirketlerine telefon santral ekipmanları satacaklarmış.
AXA sigorta ve finans şirketi Google'ı Adwords reklam sisteminde AXA diye aratınca başka şirketleri çıkarttığı gerekçesiyle dava ediyor [Google News]
Symantec yeni Windows SSL açığını kullanan bir wormun bilgilerini ele geçirmiş. Bu açığı kullanan zararlı program zaten piyasada dolaşıyordu.
Intel yeni chipi Dothan'i piyasaya Mayıs ayında sürecekmiş.
RSA'nın RSA-576'nın kırılması halinde vaad ettiği 10bin dolarlık ödül bir bilim adamları topluluğunun cebine gidiyor. Bu işi 100 kadar bilgisayar kullanarak yapmışlar :)
Dublin Teknoloji enstitüsü uzaktan eğitimi Linux ile benimsemeye karar vermiş
AMD de OSDLnin saflarında yerini almaya karar vermiş.
Şimdilik bu kadar :)

Türk Lise Öğrencileri Haritada Türkiye'yi Bulamadı

mos

Liselileri kapsayan raporda 'öğrencilerin Türkiye'nin yerini bilmedikleri ve dinlerini tanımadıkları' ortaya çıktı.

Milli Eğitim Bakanlığı, kamuoyunda LGS olarak bilinen, "2004 Ortaöğretim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı"na ilişkin bir analiz raporu hazırladı. "8. sınıf öğrencilerinin ülkelerinin harita üzerindekini yerini bilmediği ve dinlerini tanımadığı" sonucu çıkan raporda, ezberciliğe alışan öğrencilerin kavrama yeteneği kazanamadığı da vurgulandı.