Python tabanlı Türkçe deasciifier

0
FZ
Kısa süre önce Deniz Yüret'in Türkçe 'deasciifier'ını (turkish-mode, Emacs Lisp ile yapılmış) Python'a çevirdim. Kaynak kod adresi: http://github.com/emres/deasciifier.

'deasciification' ve 'deasciifier' terimlerine aşina olmayanlar için kısa açıklama: Türkçe harfler kullanılmadan, sadece ASCII harfler ile yazılmış Türkçe metinlerin, düzgün şekilde Türkçe harfler kullanılarak yazılmış hale çevrilmesine 'deasciification' denir. Bu duruma bir örnek verelim, girdi metni mesela

"Opusmegi cagristiran catirtilar."

ise, çıktı metni şöyle olmalıdır:

"Öpüşmeği çağrıştıran çatırtılar."
Peki ama kim Türkçe harfleri kullanmadan Türkçe yazar, buna benzer durumlar ne zaman karşımıza çıkar? Mesela klavyeniz Türkçe olmayabilir, tembel olabilirsiniz, yahut IMDb'deki Türk film isimlerini Türkçe harfli hale getirmeniz gerekiyor olabilir (örn. "Yahsi bati"yi "Yahşi Batı" yapmanız gerekebilir).

Her ne kadar bu işi ya da benzerini yapan sistemler daha önceden geliştirilmiş olsa da Python ile yeniden yazmanın gerekli olduğuna karar verip bunu gerçekleştirdim çünkü:

- Deniz Yüret'in geliştirdiği turkish-mode Emacs için Emacs Lisp ile geliştirilmiş bir sistem. Ben de Emacs kullanıyorum ama çoğunluk için bu durum geçerli değil.

- Bu sistemin Javascript implementasyonu http://turkce-karakter.appspot.com/ adresinde mevcut ve son kullanıcı için pratik fakat komut satırından yahut kendi programları içinden iş yapmak isteyen programcılar için çok pratik değil.

- Zemberek tabanlı bir 'deasciifier' açık kodlu olarak erişilebilir durumda ve web tabanlı hali de var http://zemberek-web.appspot.com/ adresinde ama yine programcılar için çok pratik değil. Tek istediğiniz pratik şekilde 'deasciification' yapmak ise önce Java kurmak, ardından da tam teşeküllü bir imla kontrol sistemini devreye sokmak, vs. biraz yorucu bir iş. Ayrıca Zemberek'in kullandığı yöntemler farklı ve bazı metinleri düzgün 'deasciify' edemiyor.

- Sabancı Üniversitesi'de Gökhan Tür tarafından geliştirilmiş (ve burada bahsedilen deasciifier'a ilham kaynağı olmuş) sistemin bazı kısıtkamaları var: Kaynak kodu açık değil, sistemi download edemiyorsunuz, web arayüzünün uzunluk limiti var. Ayrıca neden verilerinizi bir başkası ile paylaşmak zorunda kalasınız ki?

Şimdi de birkaç kullanım örneği, önce Python içinden:



Ve şimdi de komut satırından:

$ echo "Yilanlarin Ocu" | python deasciify.py 
Yılanların Öcü

echo "Hic fena olmadi sanirim, ne dersin hocam?" | python deasciify.py 
Hiç fena olmadı sanırım, ne dersin hocam?


Elbette bu deasciifier da mükemmel değil, bazen hata yapabiliyor ancak anadili Türkçe olan biri olarak pratik olarak hemen her türlü durumda işe yaradığını ve çok pratik olduğunu söyleyebilirim. Sistemin ardındaki teoriyi merak ediyorsanız Deniz Yüret'in makalesini okuyabilirsiniz. Bu sisteme eklenebilecek en heyecan verici özellik herhalde sistem çalışırken onun hatalarını düzeltip sistemi eğitebilme özelliği olurdu ancak bu başka bir projenin konusu olsun şimdilik. Şimdiki yakın vadeli planlarım arasında şunlar var: Sisteme web arayüzü eklemek, daha da kolay kullanılmasını sağlamak için Python Package Index'e eklemek, kendi başına çalışan GUI tabanlı bir versiyon geliştirmek ve Linux ile Windows'da kolayca kullanılabilmesini sağlayacak şekilde eklemeler yapmak.

Not: Bu yazı http://ileriseviye.org/blog/?p=3274 adresindeki İngilizce yazının çevirisidir.

Görüşler

0
FZ
0
pichoscosama
Çalışma prensibi nedir? "Yilan" kelimesinin "Yılan" olduğu nasıl algılanmakta? Office veya FF gibi kelimelerin olduğu bir liste mi var?
0
FZ
Bir tür liste var evet ancak karar listesi denen özel bir yapı kullanıyor ve bu yapı da epey büyük bir Türkçe metin yığını üzerinden istatistik analiz ile oluşturukmuş durumda. Bunu gerçekleştiren Deniz Yüret'in özgün makalesini okursanız orada detaylar mevcut: http://www.denizyuret.com/2006/11/emacs-turkish-mode.html ve "Greedy prepend algorithm for decision list induction".
Görüş belirtmek için giriş yapın...

İlgili Yazılar

istanbuLX: Yerli İşletim Sistemi

FZ

2001 yılında, işletim sistemleri konusunda yerli bilgi ve yazılım üretmek amacıyla başlattığımız 'istanbuLX İşletim Sistemi' projesi tamamen kamuya açılmaktadır. Önümüzdeki ay ekibin genişletilmesi işlemi tamamlanacaktır.

Açık kod felsefesi ile geliştirilen projenin tüm geliştirme safhaları kamuya açık hale getirilecektir. Bu aşamada, siz değerli Türk kullanıcıları/geliştiricileri de projeye katılabilir, geliştirilmesine yardımcı olabilirsiniz. Proje herkese açık olup haberleşme listemiz istanbulx@istanbulx.org adresinde hizmete girmiştir. Üye olmak için istanbulx-subscribe at istanbulx.org adresine boş bir e-posta atmanız yeterlidir.

istanbuLX, tasarım aşaması ve geliştirme aşaması belli ölçüde bitirilmiştir. İlk versiyonu 0.1.1-farabi olarak 14 Kasım 2001'de, ikinci versiyonu ise 0.1.5-sinan olarak 15 Şubat 2004'te çıkarılmıştır. Son versiyonu 15 Ağustos 2004 tarihinde 0.1.6-sinan olarak çıkarılmıştır. Bu versiyonu aşağıdaki bu adresten edinebilirsiniz.

Beta olmak ya da olmamak

redogre

Ya da bir projeyi Beta olarak yayınlarken yapılmaması gerekenler.

Malum Fm wars büyük bir gazla yayına başladı ama birçok hata yüzünden haftalardır oynayan yok. Ben kısaca yaptığım hataları sıralayacağım, eksik gördüklerinizi eklersek şahane bir "Ne yapmalı ne yapmamalı" olabilir...

MonoDevelop 1.0 yayınlandı

anonim

Uzun bir beklemeden sonra nihayet MonoDevelop 1.0 yayınlandı. MS Windows ortamında .NET ile uygulama yazanlar artık çok az çaba harcayarak ya da belki kodlarını olduğu gibi alıp derleyerek uygulamalarını GNU/Linux ve Mac OS X üzerine taşıyabilecekler.

Programlama Dilleri

tongucyumruk

Programlama dilleri, hergün onları kullanıyoruz. Çalışmadığı zaman kötü dil oluyorlar, çalışınca biz yetenekli programcılar oluyoruz. Buna rağmen hepsi de sessiz sakin işini yapıyor. Peki ya bu kadar sessiz, sakin olmasalardı, dile gelselerdi ne olurdu diye düşünenler için Cem Yılmaz'ın deyişiyle burada düşünülmüşü var.

Ofis Yazılımlarımızı Yükseltelim Lütfen!

conan

Bu ay GNU/Linux dünyasında Ofis yazılımları ayı sanırım! Dün gnomedesktop.org GNOME Office 1.0 sürümünün çıkarıldığının haberini verdi. Bu Ofis sürümünün içindeki AbiWord de böylece 2.0 sürümüne ulaşmış oldu. GNOME Office içinde aynı zamanda GNOME-DB 1.0, Gnumeric 1.2.0 da bulunuyor.