Özgür Flash: Gnash

Macromedia Flash Player'ın GNU/Linux sürümü hakkında uzun zamandır çok çeşitli şikayetler vardı. Yavaş olması, ses sistemiyle ilgili sorunları ve olmadık zamanlarda web tarayıcının çökmesine sebep olabilmesi bu problemlerden sadece bazıları. Özgür yazılım kullanıcılarının çığlığını duyan FSF PubSoft'un da katkılarıyla GNash Projesini duyurdu.

Basın açıklamasından anlaşıldığı kadarıyla GNU/Linux ve diğer özgür platformlar için Macromedia Flash 7 ile uyumlu, özgür bir flash oynatıcısı geliştirilmesini proje şimdiden belirli bir seviyeye gelmiş gibi görünüyor. Gnash grafik işlemleri için OpenGL kullandığı için Macromedia'nın Flash eklentisinden çok daha yüksek performans vermesi beklenebilir.

Bunun yanında özgür olarak geliştirilmesi sayesinde Gnash'in AMD64 ve PowerPC gibi Macromedia tarafından desteklenmeyen patformlarda ve FreeBSD gibi diğer işletim sistemlerinde de Flash oynatıcısı eksikliğine son vermesi bekleniyor.

Peki sizce bundan sonra ne olacak? Flash için özgür bir alternatifin gelmesi onun zaten varolan pazar hakimiyetini daha da güçlendirecektir, buna şüphe yok. Peki ya GNU/Linux altında şu anda desteklenmeyen Flash 8 biçimi? Macromedia'nın Flash 8.5 ile GNU/Linux üzerindeki flash eklentisini de güncelleyeceği söylentileri ortalıkta dolaşıyor. Şimdiden bazı siteler Flash 8'den aşağısıyla çalışmayı reddetmeye başladılar. Acaba bu Gnash'ın yayılma sürecini nasıl etkileyecek? Flash cephesinde bunlar olurken web tabanlı vektör çizim ve animasyon için bir W3C standardı olarak belirlenen, JavaScript yardımıyla etkileşimli animasyonlar hazırlamaya izin veren SVG ne olacak?

2006, Web tabanlı uygulamaların geliştirilmesi açısından 2005'in hareketliliğini aratmayacak gibi gözüküyor.

Not: Gnash'i nasıl okursunuz? Başındaki G'yi düşürerek "neş" diye mi? Yoksa Gnome'da olduğu gibi "Gneş" diye mi? Yoksa Türkçe konuşan özgür yazılım kullanıcıları olarak gidip Stallman'ın yakasına mı yapışsak?

Görüşler

darkhunter
18 yıl önce

Gnash öncesinde de gplflash (gplflash.sourceforge.net) vardı, hala da var. Gplflash genel kanı odur ki, tam bir hezeyan...

Bana kalırsa standartları Macromedia'nın koyduğu böyle bir platformda bu implementasyonların şu anda hiçbir şansı yok! Kaldı ki mevcut durumda bile fevkalade başarısızlar...

Umalım da Macromedia Linux desteğini adam gibi versin.

tongucyumruk
18 yıl önce

Yanılmıyorsam GPLFlash gibi projeler sadece Flash4'e kadar destek veriyorlardı. Başarısızlıklarının temelinde bu yatıyor olabilir. Gnash ise doğrudan v7 desteği ile geliyor. Şu anda GNU/Linux platformunda zaten Macromedia'nın da verdiği desteğin v7'ye kadar olduğu düşünülürse Macromedia'nın yeni bir hamle yapmaması halinde Gnash belli bir yaygınlık kazanabilir diye düşünüyorum.

Tabii dedikodular doğruysa ve Macromedia Flash 8.5'i GNU/Linux için de çıkarırsa Gnash doğrudan ölü doğmuş olacaktır sanırım. Flash 8 biçimi şimdiden belli bir yaygınlığa ulaşmışken ihtiyaçları karşılamakta yetersiz kalan bir Flash eklentisi tabiiki GPLFlash ile aynı kaderi paylaşacaktır.

Son olarak, tabiiki Flash biçimi Macromedia'nın elinde olan bir biçim fakat arkadan da SVG, XForms vs... gibi açık standartlar yavaş yavaş geliyor. IE 7.0'da SVG ve XForms desteği gelirse bu biçimlerin, anında Flash ile rekabet edecek kadar olmasa da, belli bir kullanım oranına ulaşması mümkün gibi gözüküyor.

Açıkçası ben artık kuralları Macromedia'nın koyduğu bir oyun tahtasında bulunmaktan, bir sonraki sürüm için onların keyfini beklemekten, kötü hazırlanmış, üvey evlat muamelesi gören flash eklentilerinden sıkıldım. SVG olmayacaksa bile bu nedenle, v8 isteyen siteleri kullanmamak pahasına da olsa Gnash'i desteklemek gerektiğini düşünüyorum. Bence bu gibi durumlar bir kerre daha özgürlüğün önemini hatırlatıyor...

Tarık
18 yıl önce

windoze ve linux platformlarında flash ile uğraşmış biri olarak, macromedianın flash playerlerinde herhangi bir soruna şu ana kadar rastlamadım. (playerin projeksiyon dosyalarını adam gibi üretemiyor olması hariç)

Evet flash animasyonlarda ekran kartı hızlandırması olmadığından animasyon kalitesi düşüktür. Ama bu tamamiyle flash'ın mimarisiyle ilgili playerle değil.

Gnash, flash animasyonlarını grafik donanımına çizdirebilecek bir altyapıyla gelebilirse bu gerçekten mükemmel olur. Ama stabilite oranı ne olur onu iyi düşünmek lazım. Zira open gl için dizayn edilmemiş bir altyapıyla hazırlanan animasyonların open gl e entegrasyonu zor olabilir.

(Bu arada yazıyı hızlı yazmak durumunda kaldım. türkçe ingilazca kelimeler birbirine karıştı. herkesten özür dilerim)

yilmaz
18 yıl önce

cpu ile ilgili ciddi problemler oluyordu. opera pluginini yüklediğimde bazen animasyonlarla ilgili şekillerde bozukluk falan oluyordu. ie de çalışan animasyon firefox da operada bir garip çalışıyordu. mesela nokia nın live bilmem ne sitesindeki flash linuxda çalımıyor idi. gerçi o flash v8 versiyon ile de çalışmıyordu.

perl6
18 yıl önce

ming'in yaraticisinin bir girisimi var aslinda ama havlu atti gibi malesef: flirt.sourceforge.net Flirt'un guzel yani Actionscript classlarinin C ile yaratilip kullanima sokulmasi. Animasyon sistemi daha yazilmadi ama zor degil eklenmesi... Bu arada bir kere v7 olayi cozulsun, kod tabani otursun, onun ustune v8 eklentileri yapilabilir cok cok zorlanmadan ( diye umuyorum).

sekuiche
18 yıl önce

Tabi BSD desteğini de unutmamak lazım. Dört gözle bekliyorum, gerçi olmasa da olur, pek bi sıkıntı çektirmedi henüz.

Görüş belirtmek için giriş yapın...

İlgili Yazılar

GNU 22 Yaşında...

darkhunter
28 Eylül 2005, 1 dakika okuma süresi

"FM tarihinde bugün" de tongucyumruk'un 2003 yılında geçtiği haber gözüme çarptı... Tekrar hatırlamakta fayda var : Xerox , Stallman, ve GNU...
İyiki doğdun GNU !

.Net ve Shared Source

elrond
29 Mart 2002, 1 dakika okuma süresi

Bu haberi gün içinde verip Türkiye` de hep beraber bir ilk olmak isterdim ama malesef zaman bulamadım mecburen fazlamesai`ye kaldı.
Microsoft .Net ürün yelpazesinden bazılarının kaynak kodlarını açıklıyor. Konseptin adı `Microsoft shared Code CLI implementation`

Bedava (özgür, açık kaynak kodlu) Yazılımdan Nasıl Para Kazanılır?

FZ
21 Mayıs 2002, 1 dakika okuma süresi

Yorumlar arasında kaynayıp gitmesine gönlüm razım olmadı, tercüme etmeye vaktim olmadı (ama talep gelirse, biraz nazlandıktan sonra yapabilirim :) o yüzden son zamanlarda okuduğum en güzel makalelerden birinin ancak adresini yazabileceğim buraya.

\r \r Taking Care of Business başlıklı makalede somut ve son birkaç yılda yaşanmış örneklerden yola çıkılarak GNU/GPL tarzı yazılımlar ve standart donanımlarla geliştirilmiş çözümlerin yavaş yavaş nasıl markalaşmaya doğru gittikleri, ne şekilde kullanıcıların ufaktan müşteriye dönüştürüldüğü ve konunun teknik bir hobi grubu faaliyetinden nasıl olup da ciddi kâr eden bir işe doğru yönlendirildiği açıklanıyor.

\r \r Söz konusu makale Dr. Dobb's Journal dergisinin Haziran 2002 sayısının Gömülü Sistemler (embedded systems) köşesinde çıkmış.

Eric S. Raymond: Açık Sistem --kontrol etmektir.

gencbeyin
3 Ağustos 2001, 3 dakika okuma süresi

Eric S. Raymond: Açık Sistem -- kontrol etmektir, ve biraz da tedavidir.
31.Temmuz.2001 tarihli bir konuşması

New York da çalışan eski bir programcıdan kısa bir süre önce kitabım "The Cathedral and the Bazaar" hakkında ateşli bir yazı aldım.
(Çevirmen Notu:Cathedral = kilise, Bazaar = Kapalı Çarşı usülü pazar, bu kitapta kapalı sistem program geliştirme kiliseye, açık sistem program geliştirme ise bildiğimiz pazara benzetiliyor)

Open Source camiasından .NET klonu!

elrond
10 Temmuz 2001, 1 dakika okuma süresi

Beklenen oldu. Pazar günü open source fanları Microsoft .NET servislerini re-produce etmek için ilk adımı attıklarını duyurdular. Bu sayede insanlar .NET teknolojilerini Microsoft' a bağlı kalmadan kullanabilecekler. Bu girişimin önümüzdeki yıllarda .NET servislerinin önemini ve popülerliğini arttıracağı düşünülüyor. Microsoft .NET ile bir takım network ve groupware servislerini (adressbook,calender vs..) satmayı düşünüyordu. .NET klonu 2 compenent içeriyor. MONO ve DotGNU.