Türkçe ile *NIX'i Barıştırmak

Diyelim ki, yazıcıdan türkçe bir metin çıkartmanız gerekiyor. Ama yeni kurulmuş bir BSD konsolundasınız; ya da KDE çalışıtırıyorsunuz ama türkçe klavyeniz yok. Ne yapabilirsiniz? Bu yazıda sadece geleneksel *nix araçları kullanarak neler yapabileceğinizi anlatmaya çalışacağım.

Önce vi kullanarak -Emacs de kullanabilirsiniz tabii- benim uydurduğum basit bir markup dili ile türkçe metninizi yazın. Aşağıda bu dil ile yazılmış türk alfabesini görebilirsiniz:

ABCCxDEFGGxHIIxJKLMNOOxPRSSxTUUxVYZ
abccxdefggxhixijklmnooxprssxtuuxvyz

Gördüğünüz gibi dil basit. 'x' harfi alfabemizde yer almadığı için onu noktalı harflerin noktası yerine kullanıyoruz. Bunun tek istisnası 'x'in küçük 'ı'nın noktasını silmek için kullanılması. Daha sonra aşağıdaki sed programcığını kullanarak metin dosyanızı groff kaynağına çevirin.

#!/usr/bin/sed -f
#Turkish Markup Language ile yazilan metinleri groff kaynagina cevirir.
#Once kafayi(header) yazalim.
#Burada s`den ve g`den sonra gelen harflerin kucuk ve buyukleri ile 
#Buyuk i tanimlaniyor. C`den, o`dan ve u`dan sonra gelen harfler zaten
#groff`ta tanimli olarak geliyor. i`nin noktasiz olani da oyle.
i\
.AM\
.acc*over-def breve \\(ab\
.acc*over-def dot \\(a.\
\
.char \\(yg g\\*[breve]\
.char \\(yG G\\*[breve]\
.char \\(s, s\\*,\
.char \\(S, S\\*,\
.char \\(I. I\\*[dot]\
.LP
#Simdi regular expressions ile donusumleri yapalim.
s/cx/\\\(\,c/g
s/Cx/\\\(\,C/g
s/gx/\\\(yg/g
s/Gx/\\\(yG/g
s/ix/\\\(\.i/g
s/Ix/\\\(I\./g
s/ox/\\\(\:o/g
s/Ox/\\\(\:O/g
s/sx/\\\(s\,/g
s/Sx/\\\(S\,/g
s/ux/\\\(\:u/g
s/Ux/\\\(\:U/g
#X yazmak da mumkun olsun.
s/kx/x/g
s/Kx/X/g

Elde ettiğiniz groff kaynağını 'groff -ms' komutu ile postscript dosyasına çevirdikten sonra basılmaya hazır dosyanız elinizde olacaktır. Artık bu son dosyayı 'lpr' komutu ile yazıcıya gönderebilirsiniz. Tabii programları teker teker çalıştırıp fazladan dosyalar oluşturmak yerine *nix borularını(pipe) da kullanabilirsiniz. Şöyle ki:

sed -f tuxrkcxe.sed metin.txt | groff -ms | lpr

Notlar:

Debian GNU/Linux kullanıyorsanız,
```
apt-get install groff
```
yapmanız gerekebilir.
sed programını 'tuxrkcxe.sed' adıyla kaydettiğinizi varsaydım.
Programda küçük bir hata var. Kafa(header) bölümünü gereksiz yere tekrar tekrar yazıyor. Ama program yine de çalışıyor.

Görüşler

tongucyumruk
18 yıl önce

Peki buna gerçekten gerek var mı? Emacs ve benzeri metin editörleri zaten halihazırda birçok giriş yöntemi desteği ile geliyorlar. Bir örnek için şunara bakabilirsiniz:

M-x set-input-method <RET> latin-5-postfix

Bu komut sayesinde türkçe karakterleri şu şekilde yazabilirsiniz:

s, = ş
g~ = ğ

Veya LaTeX tarzı giriş metodunu kullanıp aşağıdaki gibi yazabilirsiniz:

\\pi = Pi karakteri
\\int = integral karakteri.

Bu arada yanlış anlaşılmasın, bence fikriniz oldukça güzel. Özellikle türkçe klavye vs... bulamadığmız durumlarda türkçe yazabilmek için tam bir kurtarıcı. Ancak bence "x" karakterini temel alan bir sistem yerine elimizdeki sed betiğini postfix veya prefix yazım tarzını işleyecek biçimde değiştirmek mantıklı olacaktır.

Not: Tabii bir diğer seçenekte doğrudan LaTeX ile yazmak olabilir. Düz metinden LaTeX belgesi üretmek herhalde o kadar da zor değildir...

misafir
18 yıl önce

Katılıyorum. Tabii ki Perl atasözünün de söylediği gibi, bir işi yapmanın birden fazla yolu var. Burada iki amacım vardı: biri basit bir markup ortaya koymak. Yani yumuşak g'yi her yazmak istediğimizde latex'te "\\u g" yazmak yerine sadece "gx" yazmak. İkincisi de basit araçları kullanarak bile neler yapılabileceğini göstermek.

misafir
18 yıl önce

Pardon, LaTeX demek istemiştim :-)

FZ
18 yıl önce

Her seferinde gx yazmak yerine misal Ctrl ile Alt arasındaki arasındaki o anlamsız Win tuşunu Emacs ortamında (ya da belki VIM, vi?) programlasak da Win+g bastığımızda ğ ya da g~ filan bassa böylece iki tuşa ayrı ayrı basmak yerine tek bir tuş kombinasyonu kullanmış olsak?

FZ
18 yıl önce

gx basmak istersem nasıl yazacağım? (çok dikkatli okumadım yazıyı, kaçırmış olabilirim, mazur görün) bir tür "escape" mekanizması var mı yukarıda?

misafir
18 yıl önce

Onu "gkx" diye yazabilirsiniz. sed scriptinin son üç satırında mekanizmayı görebilirsiniz.

FZ
18 yıl önce

Yani gkx yazarsam gx elde ediyorum. Pekiyi gkx yazmak istersem? gkkx? Ya gkkx yazmak istersem? O zaman da gkkkx? Bunun yerine başına bir sembol koysak ve bu sözcüğü (ya da belki başka bir gruplandırma yöntemi ile cümleyi, vs. ya da ayracımız, gruplandırıcımız her ne ise, çift tırnak arasına alıp vs.) yorumlama desek nasıl olurdu?

misafir
18 yıl önce

Mümkün tabii ama sed scripti ile zor gibi görünüyor. Daha gelişmiş bir versiyonu awk ile yazmayı düşünüyorum. Hatta aynı markup'ı ve html'deki &#XXX kodlarını kullanarak türkçe karakterli html oluşturmayı da bu programa eklemek istiyorum. Önerileriniz için teşekkürler.

FZ
18 yıl önce

Bu benim aklıma nereden geldi, hmm, sanırım Lisp'ten ve C# dillerinden geldi.

Nasıldı C# ortamında, sürekli "escape" yapmak yerine

@"Oh rahat rahat \ gibi özel anlamı olan şeyleri işte böyle \ basayım, başlarına ekstra bir şey yazmakla uğraşmayayım misal hemen \\t yazayım olduğu gibi görünsün \\\\t yazmama gerek kalmasın, vs."

gibi.

Ya da işte Common Lisp'teki reader macro mevzusu gibi, nasıldı misal #| gibi bir şeyi s-exp'nin (symbolic expression) başına koyunca onun tamamının etkilenmesi, vs.

misafir
18 yıl önce

Eğer programcı arkadaşlardan bu markup'ı beğenenler varsa istedikleri dilde 'implement' edebilirler. Özgür bir lisansla lisansladım gitti :-) Benim awk öğrenmemi beklemek zorunda değiller. Belki de en uygunu groff için yeni bir macro yazmak olacaktır.

misafir
18 yıl önce

Benim de aklıma bu geldi söylediklerinizden.

misafir
18 yıl önce

Programı awk dili ile yeniden yazdım. Böylece haberde sözedilen hata da giderildi. Şöyle:


#!/usr/bin/awk -f

BEGIN{  print ".AM";

        print ".acc*over-def breve \\\\(ab";

        print ".acc*over-def dot \\\\(a.";

        print ".char \\\\(yg g\\\\*[breve]";

        print ".char \\\\(yG G\\\\*[breve]";

        print ".char \\\\(s, s\\\\*,";

        print ".char \\\\(S, S\\\\*,";

        print ".char \\\\(I. I\\\\*[dot]";

        print ".LP";}

{       gsub(/cx/,"\\\\(,c");

        gsub(/Cx/,"\\\\(,C");

        gsub(/gx/,"\\\\(yg");

        gsub(/Gx/,"\\\\(yG");

        gsub(/ix/,"\\\\(.i");

        gsub(/Ix/,"\\\\(I.");

        gsub(/ox/,"\\\\(:o");

        gsub(/Ox/,"\\\\(:O");

        gsub(/sx/,"\\\\(s,");

        gsub(/Sx/,"\\\\(S,");

        gsub(/ux/,"\\\\(:u");

        gsub(/Ux/,"\\\\(:U");

        gsub(/kx/,"x");

        gsub(/Kx/,"X");

        print;}

Görüş belirtmek için giriş yapın...

İlgili Yazılar

Linux eğitimi kayıtları devam ediyor, Sertifikasyon sınavı 28 Haziran'da

butch
13 Haziran 2003, 1 dakika okuma süresi

Bilgi Üniversitesi Open Source Enterprise Centre tarafından düzenlecek Linux Eğitimleri 1.Kuru 21 Haziran 2002 tarihine ertelendi. Yani katılmak için hala vaktiniz var :)

Sertifikasyon sınavı için de bugün itibariyle kayıtlar başladı. Sınava katılmak için herhangi bir ön şart yok. Linux bilgi ve becerinizi belgeleyecek olan, 28 Haziran tarihinde yapılacak sınava kayıt için bizimle iletişime geçin. Eğitim programı ve sınav içeriği hakkında bilgi için open.bilgi.edu.tr adresini mutlaka ziyaret edin.

Amavis

tunc
10 Temmuz 2001, 1 dakika okuma süresi

Amavis uzun zamandır piyasada olan SuSe'ci ler tarafından geliştirilen bir open source mail scanner. Her ne kadar SuSe tarafından fazla support desteği verilmese de yararlı bir program. Amavis qmail, sendmail, postfix gibi MTA destekleri verebiliyor. Ayrıca hem gelen hemde giden mailleri scan edebiliyor.
http://www.amavis.org

$24,5 M`luk Super Bilgisayar - Linux tabi ki ;)

sundance
17 Nisan 2002, 1 dakika okuma süresi

Slashdot`ın haberine göre dünyanın en hızlı super bilgisayarlarından bir tanesinin daha yapımı için Pacific Northwest National Laboratory HP ile $24,5M`luk bir anlaşma imzalamış.

\r\r Sözkonusu bilgisayar 170TB disk alanına, 1,8TB RAM`e ve 1400 işlemciye sahip olacakmış. İşletim sistemi de Linux. Asıl eğlenceli olan ise yorumlarda, `eğer Windows XP Pro kullanılsaydı` kısmı ;)
\r\r "...proje $24,500,399.98`a malolurdu ki bu da bütçeyi aşardı ($24M+XP'nin satış fiyatı)... üstelik 1398 cpu`da boşa giderdi :)))"

Linux ve Özgür Yazılım Sloganları Aranıyor!

dfisek
27 Temmuz 2010, 1 dakika okuma süresi

Linux Kullanıcıları Derneği'nin yeni dönemdeki etkinliklerinde kullanmak için yeni görseller yaptırılması planlanıyor. Daha çok ve çeşitli görseller ile derneğin katıldığı etkinliklerde özgür yazılımın adını ve felsefesini daha fazla duyurabilmemiz mümkün olacak.

Görsel malzemelerin önemli bir parçası da slogan. Sloganların kısa ve öz olması, Türkçe olması, dağıtım bağımsız olması, herhangi bir firma ya da ürünü kötülememesi gerekiyor.

Sizlerden onu gören insanların ilgisini çekebilecek, özgür yazılıma ilişkin sloganlar istiyoruz. Önerilerinizi Tuxweet'teki başlığın altına yazabilirsiniz.

Yönetici Bakış Açısı İle GNU/Linux

FZ
24 Haziran 2003, 1 dakika okuma süresi

Son birkaç haberimizde GNU/Linux´un kamudaki kullanımına dair önemli gelişmeleri vurgulamıştık. Şimdi bakışlarımızı tekrar iş dünyasına çeviriyoruz ve önemli bir makaleden birkaç alıntı yapıyoruz (not: bu yazı geeklere ya da programcılara falan değil doğrudan YÖNETİCİLERE yöneliktir ;-) :

- Son zamanlara dek açık kodlu yazılım dünyası KB Toys bilgi işlem yöneticisi Tom Jeffery´nin umurunda değildi. Ancak 1,300 oyuncak satış merkezi için 10,000 kadar yeni yazar kasa (daha doğrusu para kasalarına sahip PC´ler) kurmak ve bunlara uygun yazılım aramak gerekince ve aranan şartlara uyan üç yazılımın da GNU/Linux üzerinde Java ile geliştirildiği görülünce durum biraz (!) değişti. Jeffery aday sistemlerin sergilediği esnekliği, kolay geliştirilebilirliği ve geniş desteği görünce etkilenmişti...